Çocuklarda Dikkat Eksikliği ve Hiperaktivite Belirtileri (DEHB)

DEHB Nedir?

DEHB yani Dikkat Eksikliği ve Hiperaktivite Bozukluğu çocuklarda ve yetişkinlerde görülen yaygın bir nörogelişimsel bozukluktur. Dikkatsizlik ve hiperaktivite- dürtüsellik olmak üzere iki ana belirti kümesiyle kendini gösterir. Genetik yatkınlık, çevresel faktörler ve beyin yapısındaki farklılıklar, DEHB’nin nedenleri arasında yer alır. DEHB teşhisi klinik görüşmeler, davranış değerlendirme ölçekleri ve uzmanların görüşleriyle konur. 

DEHB Belirtileri Nelerdir?

DEHB çocuklarda ve yetişkinlerde farklı şekillerde ortaya çıkabilir. Temel olarak iki ana belirti kümesi vardır: dikkatsizlik ve hiperaktivite-dürtüsellik. Her iki gruptaki belirtilerin de kişinin günlük yaşamını, ilişkilerini ve iş performansını önemli ölçüde etkileyebileceğini unutmamak önemlidir. Dikkat eksikliği ve hiperaktivite bozukluğu DEHB belirtileri şu şekilde sıralanbilir:

• Dikkatsizlik
• Odaklanmada zorluk
• Unutkanlık
• Görevleri tamamlayamama
• Aşırı hareketlilik
• Sabırsızlık
• Düşünmeden hareket etme

Dikkatsizlik Belirtileri

• Görev ve aktivitelerde dikkatini sürdürmede zorlanma.
• Detayları gözden kaçırma ve basit hatalar yapma.
• Talimatları takip etmekte güçlük çekme.
• Günlük işleri organize etmede yetersizlik.

Hiperaktivite Belirtileri

• Uzun süre otururken kıpırdanma ve huzursuzluk.
• Sessizce oyun oynayamama.
• Sürekli hareket halinde olma.

Dürtüsellik Belirtileri

• Başkalarının sözünü kesme veya konuşmalarına müdahale etme.
• Sırada beklemede zorlanma.
• Aniden davranışlar sergilenme.

DEHB Nedenleri ve Risk Faktörleri

Dikkat Eksikliği ve Hiperaktivite Bozukluğu, karmaşık bir durum olup tek bir nedene bağlanamaz. Araştırmalar, DEHB’nin gelişiminde genetik yatkınlık, çevresel faktörler ve beyin yapısı ve fonksiyonundaki farklılıkların bir araya gelerek rol oynadığını göstermektedir. Bu faktörlerin bir kombinasyonu, DEHB belirtilerinin ortaya çıkmasına neden olabilir.

Çocuklarda ve Yetişkinlerde DEHB Farklılıkları

Dikkat Eksikliği ve Hiperaktivite Bozukluğu, yaşam boyu sürebilen bir durumdur. Ancak, çocukluk ve yetişkinlikte DEHB’nin belirtileri ve etkileri farklılık gösterebilir. Bu farklılıkları anlamak, hem çocuklarda hem de yetişkinlerde DEHB’nin etkili bir şekilde yönetilmesi için önemlidir.

Çocuklarda DEHB

Çocuklarda DEHB, okulda önemli zorluklara neden olabilir. Odaklanma güçlüğü, unutkanlık ve görevleri tamamlayamama gibi belirtiler, akademik başarıyı olumsuz etkileyebilir. Ayrıca, hiperaktivite ve dürtüsellik, sınıfta disiplin sorunlarına yol açabilir. İşte çocuklarda DEHB belirtileri:

• Detaylara dikkat etmekte zorlanma, ders ve oyun sırasında sürekli olarak dikkatinin dağılması.
• Görevleri planlama ve düzenleme konusunda güçlük çekme, dağınık ve düzensiz bir çalışma ortamı.
• Günlük aktivitelerde sık sık unutkanlık yaşama, eşyalarını kaybetme.
• Oturduğu yerde duramama, sürekli kıpırdanma, ayağa kalkma isteği.
• Sırada bekleyememe, konuşma sırasında diğerlerinin sözünü kesme.
• Düşünmeden hareket etme, tehlikeli aktivitelerde bulunma, hızlı karar verme.
• Kurallara uymakta zorlanma, grup oyunlarına katılımda isteksizlik.

DEHB olan çocuklar, sosyal becerilerde de zorluklar yaşayabilir. Sıra bekleyememe, düşünmeden konuşma veya hareket etme gibi dürtüsel davranışlar, akranlarıyla ilişkilerini olumsuz etkileyebilir. Ayrıca, DEHB'ye eşlik eden düşük özsaygı ve sosyal kaygı, çocuğun sosyalleşmesini daha da zorlaştırabilir. 

DEHB Tedavi Yöntemleri

Dikkat Eksikliği ve Hiperaktivite Bozukluğu (DEHB) tedavisi, bireyin ihtiyaçlarına ve belirtilerinin şiddetine göre kişiselleştirilmiş bir yaklaşım gerektirir. İlaç tedavisi, davranış terapisi ve eğitim destek programları, DEHB tedavisinde kullanılan yöntemlerdir.

Eğer sizlerde DEHB belirtilerinden bir veya daha fazlasına sahip olduğunuzu düşünüyorsanız vakit kaybetmeden bir uzman desteği almanız gerekmektedir. Online psikolog, diyetisyen ve danışmanlık hizmeti sunan Wellopia.co platformunda yazılı, sesli ve görüntülü seçenekleriyle Türkiye’nin her yerinden veya yurt dışından uzmanlarımızla kolayca iletişime geçebilir birebir danışmanlık hizmetlerinden faydalanabilirsiniz. Her an online uzman desteği alabileceğiniz bu platform, ruh ve beden sağlığınıza yönelik çözümler sunar.